INHOUDSOPGAVE
Wereldwijd is de koffiemarkt goed voor ruim 100 miljard dollar. De markt van Energy drinks is zo’n 60 miljard dollar en nog steeds groeiende. China is de grootste stijger. De Chinese energy drink markt maakt een spectaculaire stijging met een verdubbeling van de nationale omzet van €6 miljard in 2015 tot maar liefst € 12,4 miljard in 2020. Het geeft aan dat er wereldwijd een behoefte is om ons energiek te voelen. Maar waarom? Wat maakt deze producten zo gewild? In dit blog belichten we de verschillende cafeïne producten.
KOFFIE
Nederlanders blijken een van de grootste koffiedrinkers ter wereld. De reden waarom wij zoveel koffie drinken is moeilijk te vinden. Het heeft waarschijnlijk te maken met de verkrijgbaarheid van koffie in Nederland. Zo hebben wij goede voorzieningen; gratis koffie op het werk is bijna niet meer weg te denken. Daarnaast is de kwaliteit van onze koffie op het werk de laatste jaren enorm verbeterd. Het klimaat schijnt ook invloed te hebben op de consumptie van koffie in Nederland. Wij drinken koffie graag om ons op te warmen, dit zie je ook terug in Scandinavische landen, waar de consumptie van koffie ook bovengemiddeld is.
Uit het nationaal Koffie- en Theeonderzoek dat is uitgevoerd door Ruigrok Netpanel in opdracht van Koffie & Thee Nederland blijkt dat wij Nederlanders gemiddeld op een doordeweekse dag 4,2 kopjes koffie drinken. In het weekend is dit 3,9 kopjes per dag. Gemiddeld is dit 4,1 kopjes koffie. Maar hoeveel cafeïne krijgen wij nou per dag binnen met het drinken van al die koffie? De cafeïne in koffie verschilt nogal per kopje koffie. Dit komt in eerste instantie door het type koffieboon.
De twee bekendste soorten koffiebonen zijn Arabica en Robusta. De huidige koffiemarkt bestaat voor zo’n 70 procent uit Arabica koffie en 30 procent uit Robusta koffie. De Arabica plant groeit op extreem grote hoogte, gemiddeld zo’n 1500 meter. Een koffieplant maakt cafeïne aan om zichzelf te beschermen tegen parasieten en ziekten. Omdat de Arabica planten op extreem grote hoogte groeien, worden deze planten minder blootgesteld aan dieren en ziekten. De Arabica bonen bevatten hierdoor minder cafeïne dan de Robusta bonen. Omdat er minder cafeïne in de Arabica koffieboon zit is de smaaksamenstelling divers. Robusta planten groeien ook in lagergelegen gedeelten. De Robusta heeft door de stevigere weerstand ook een stevigere smaak. Robusta wordt vaak gebruikt wordt voor melkkoffie ’s. Robusta koffie bevat twee keer zoveel cafeïne. Hierdoor krijg je dat beetje extra energie op je werkdag voor als je dit even nodig hebt.
Daarnaast hangt de sterkte af van de maling en het water. Als gemalen koffiebonen niet al te lang met het water in aanraking komen, resulteert dat in minder sterke koffie met meer smaak. Espresso's hebben een fijnere maling waar het water doorheen geperst wordt. Dit resulteert in een sterkere koffie met een rijke smaak.
Een kop koffie zoals wij het kennen heeft gemiddeld 80 milligram cafeïne. Een espresso tussen de 70 en 120 milligram cafeïne.
ENERGY DRINKS
Razend populair zijn ze. Energy drinks. De markt van energie dranken groeit sterk, vooral die van A-merken. Bij tankstations verkopen energiedrankjes als warme broodjes. En mede door het succes van Max Verstappen ziet RedBull haar omzet ook dit jaar weer verder stijgen. Reden voor Coca-Cola om ook in te spelen op de behoefte van consumenten die een extra boost zoeken.
Met uitzondering van de suikervrije varianten bevatten energiedrankjes zeer veel suiker: ongeveer 9 klontjes per blikje van 250 ml. De meeste energie dranken bevatten 320 mg cafeïne per liter (80 mg cafeïne per blikje), conform de maximum toegelaten hoeveelheid cafeïne. De aanbevolen maximumdoses voor cafeïne hangt af van de leeftijd en de gezondheidstoestand van de persoon. Voor een volwassene ligt de maximumdosis tussen 200 en 600 mg per dag. Voor een kind bedraagt de toelaatbare dagelijkse dosis 2,5 mg cafeïne per kilogram lichaamsgewicht: d.i. 45 mg per dag op de leeftijd van 5-6 jaar, 60 mg per dag rond de leeftijd van 7-9 jaar en 85 mg per dag voor kinderen van 10-12 jaar.
Energy drinks bevatten naast de cafeïne ook het aminozuur taurine. Taurine speelt onder andere een rol bij het regelen van de hartslagfrequentie en het vochtgehalte van de hersenen. In onze normale dagelijkse voeding komt deze stof voor in lage dosering. Neem je een energy drink, dan vertienvoudigt de hoeveelheid. Het langdurig binnenkrijgen van taurine kan leiden tot een (te) lage bloedsuikerspiegel, spijsverteringsproblemen, uitdroging, bloedverdunning, constipatie, een abnormale hartslag, beroertes en een te hoge bloeddruk.
CAFEÏNE POEDERS
Cafeïne poeders, beter bekend als Pre-workout, worden vaak door jonge sporters gebruikt. De gemiddelde scoop (maaatschep) bevat al gauw zo’n 250 mg cafeïne en smiggen gebruiken zelfs 2 scoops per trainingssessie. En dat is niet altijd zonder gevaar. De negatieve effecten van (vooral teveel) Pre-workout zij bij velen waarschijnlijk nog niet of onvoldoende bekend. Pre Workout boosters kunnen tijdelijk het vermoeide gevoel wegnemen en je een boost geven voor je training. Ze geven je de illusie dat je meer brandstof hebt dan daadwerkelijk het geval is. Het is daarom essentieel dat je goed luistert naar je lichaam! Als je lichaam aangeeft dat het moe is en dat het nog aan het herstellen is van de training van gisteren, je een paar nachten minder geslapen hebt of een stressvolle periode hebt, luister dan naar dat gevoel. Misschien is het verstandiger wat meer rust te nemen in plaats van een extra schep of pil van die Pre Workout booster te nemen en toch maar te gaan trainen.
Wanneer je dit vermoeide gevoel al langere tijd hebt, kan het zijn dat je meer bent gaan gebruiken van die booster, omdat je absoluut geen training wil overslaan, maar waardoor er wel negatieve gevolgen kunnen ontstaan. Het zal steeds moeilijker worden om progressie te boeken in de gym. Je bijnieren, die het hormoon adrenaline produceren (dat zorgt voor energie), moeten steeds harder werken. Als dit te lang duurt kunnen ze oververmoeid/uitgeput raken, met als gevolg dat ze niet meer goed functioneren en minder of weinig adrenaline meer produceren.
Als gevolg hiervan gaat je lichaam steeds meer cortisol (stresshormoon) produceren. Meer cortisol zal de testosteronproductie onderdrukken, wat uiteindelijk de opbouw van spiermassa en de toename in kracht in de weg staat. Door dit alles kan het zijn dat je nog harder wil gaan trainen waardoor overtraining op de loer ligt.
Wees daarom alert dat je de richtlijn voor een volwassen man (maximaal 200 - 600 mg cafeïne per dag) niet te ver overschrijdt. Dubbele scoops zijn misschien leuk, maar meer cafeïne is niet per se beter voor je workout. Onderzoek toont zelfs aan dat getrainde atleten die 3 - 6 milligram cafeïne per kilo lichaamsgewicht nuttigen net zo goed presteren als bij een cafeïne-inname van meer dan 9 milligram per kilo lichaamsgewicht.
Daarom is ons advies: kijk ook goed naar de overige samenstelling van het product en staar je vooral niet blind op een cafeïnegehalte. Een pre-workout met 80 mg cafeïne kan in de praktijk net zo goed zijn als een variant met 250 mg.
CAFEÏNE PILLEN
Cafeïnepillen zijn vrij verkrijgbaar. Maar zijn de pillen wel gezond? En is het veilig om cafeïne te slikken? Een beetje cafeïne, uit bijvoorbeeld een kopje koffie kan, maar pas op met grote hoeveelheden. Cafeïnepillen zijn niet onschuldig. Dat heeft te maken met de grote concentratie cafeïne in één pil. In een kop koffie zit ongeveer 80 mg cafeïne, in 1 pil zit 200 mg van deze stof. Dat betekent dat je met 1 pil zo’n 5 koppen koffie tegelijk inneemt. De pillen zorgen ervoor dat het centrale zenuwstelsel op volle toeren draait met als gevolg een verhoogde concentratie en verbeterde fysieke prestaties. Maar neem je er te veel dan kun je hartproblemen krijgen.
Vaak wordt er meer cafeïne gebruikt dan de aanbevolen dosering. Op de verpakking staat vaak niet wat de gevaren daarvan zijn. Een overdosis aan pillen kan zorgen voor een slechte bloedsomloop wat lichamelijk problemen met zich mee kan brengen. Het Voedingscentrum adviseert maximaal 400 mg cafeïne per dag voor een volwassen en gezond persoon. Zwangere vrouwen en kinderen kunnen beter geen cafeïne innemen.
Fabrikanten van cafeïnepillen hanteren andere adviezen. Het advies op de potjes varieert van 200 mg cafeïne tot 1000 mg cafeïne per dag. Ook wordt er op verschillende potjes niet gewaarschuwd voor de lichamelijke gevaren die men loopt, bij een overschrijding van de geadviseerde hoeveelheid. Er is geen wettelijke norm die voorschrijft hoeveel cafeïnepillen mensen per dag in mogen nemen. Omdat er geen norm is, houdt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) geen toezicht op cafeïnepillen. Wel houdt de NVWA risicogericht toezicht. Dit betekent dat de toezichthouder onderzoek doet als ze vermoeden dat een producent in overtreding is. Bij cafeïnepillen heeft de organisatie dat vermoeden niet.
De NVWA adviseert om bij een gezond eetpatroon geen voedingssupplementen te nemen. Doet u dit wel, volg dan het doseringsadvies op de verpakking en neem niet meerdere supplementen tegelijk.
ENERGY GUM
Het meest onbekende cafeïne product in het rijtje is Energy Gum. Dit komt omdat Energy Gum nog niet echt bestaat in Nederland. Op de website van Amazon kun je wel allerlei cafeïne gum producten vinden, maar vaak van lage kwaliteit en lage dosering cafeïne. Ook in het buitenland vind je in sommige winkels al Energy Gum. Het geeft aan de deze categorie groeiende is en dat de consument heel langzaam aan het idee begint te wennen dat je via kauwgom een zeer effectieve, schone en snelle energie boost kan krijgen.
In Nederland kennen we eigenlijk alleen nog First Energy Gum. Een energy gum met 40 milligram cafeïne die binnen 10 minuten zorgt voor een langdurige schone energie boost. Lees er alles over op deze website.